Zmiany w patencie strzeleckim w 2025 – co warto wiedzieć?

Patent strzelecki to dokument (formalnie – uprawnienie) nadawany przez PZSS osobie, która spełni określone wymagania – w tym szkoleniowe i egzaminacyjne – i oznacza, że kandydat posiada kwalifikacje niezbędne do uprawiania sportu strzeleckiego. Dzięki temu dokumentowi można m.in. ubiegać się o licencję zawodniczą, sędziowską lub trenerską, a także – w pewnych przypadkach – o pozwolenie na broń palną w celach sportowych. Patent strzelecki jest więc pewnym „pierwszym krokiem” dla każdego, kto chce działać w sporcie strzeleckim w Polsce – zarówno rekreacyjnie, jak i zawodowo.

Patent strzelecki – jakie zmiany weszły w życie i od kiedy obowiązują?

Zgodnie z oficjalnymi komunikatami PZSS oraz analizami środowisk strzeleckich, kluczowe zmiany dotyczące patentu strzeleckiego zostały uchwalone przez Zarząd PZSS dnia 26 marca 2025 r. i wchodzą w życie od 1 lipca 2025 r.

Poniżej najważniejsze zmiany:

Wprowadzono nowy „Regulamin uzyskiwania kwalifikacji niezbędnych do uprawiania sportu strzeleckiego w ramach PZSS” (tzw. Regulamin patentowy) obowiązujący od 1 lipca 2025.

1. Kluczową zmianą jest obowiązek rejonizacji egzaminów – od 1 lipca 2025 egzamin na patent będzie można zdawać wyłącznie w województwie, w którym znajduje się siedziba klubu macierzystego kandydata. 
2. Rozszerzono katalog przyczyn zawieszania lub cofania patentu. 
3. Zmiany w programie szkolenia wstępnego / kursu przygotowującego do egzaminu – m.in. określenie minimalnego czasu szkolenia, zakresu tematycznego, wymagań kadrowych. 
4. W egzaminie praktycznym wprowadzono zmiany dotyczące dopuszczalnej broni (m.in. eliminacja broni pneumatycznej jako samodzielnej kategorii) oraz form egzaminu. 
5. Wprowadzono obowiązek składania wniosku o aktualizację patentu przez system informatyczny od 6 lipca 2025. 

Zmiany zostały uchwalone przez Zarząd PZSS – czyli organ wykonawczy tego związku sportowego. Formalnie regulamin został zatwierdzony na podstawie statutu PZSS oraz przepisów ustawy o sporcie oraz ustawy o broni i amunicji.

Warto podkreślić, że PZSS jako reprezentant dyscypliny sportowej strzelectwo sportowe ma prawo określać regulacje wewnętrzne dotyczące nadawania kwalifikacji (takich jak patent) w ramach swoich statutów i przepisów.

Zmiany dotyczące patentu strzeleckiego – kogo one dotyczą?

Zmiany obejmują przede wszystkim:

• osoby ubiegające się po raz pierwszy o patent strzelecki od 1 lipca 2025 – muszą spełnić nowe wymagania szkoleniowe i egzaminacyjne, w tym rejonizację.
• kluby sportowe zrzeszone w PZSS – muszą dostosować swoje kursy, systemy rejestracji, procedury egzaminacyjne.
• osoby już posiadające patent – choć ich uprawnienia nie są automatycznie odbierane, nowe regulacje dotyczą katalogu możliwości zawieszenia lub cofnięcia patentu, co może wpływać także na obecnych posiadaczy. 
• instruktorów, trenerów, sędziów – ponieważ program szkolenia oraz warunki kadrowe zostały zmienione, to osoby prowadzące szkolenia muszą je spełnić.

Na czym polega rejonizacja egzaminów na patent strzelecki?

Rejonizacja oznacza ograniczenie miejsca, w którym kandydat może zdawać egzamin na patent strzelecki. Od 1 lipca 2025 egzamin można będzie przeprowadzić wyłącznie w województwie, w którym znajduje się siedziba klubu macierzystego zdającego. Jeśli ktoś jest członkiem klubu w jednym województwie, a mieszka w innym, musi wziąć pod uwagę, że egzamin odbędzie się tam, gdzie klub ma swoją siedzibę.

Celem rejonizacji – według PZSS – jest uporządkowanie procesu egzaminacyjnego, jego lepsza kontrola i bezpieczeństwo. Jednak w praktyce środowisko strzeleckie wychodzi z krytyką tego rozwiązania jako ograniczające mobilność kandydatów.

Gdzie teraz można zdawać egzamin strzelecki?

Zgodnie z komunikatem PZSS:

• Egzaminy na patent strzelecki należy rejestrować poprzez portal PZSS. 
• Termin i miejsce egzaminu są określone przez właściwy wojewódzki związek strzelectwa sportowego lub klub, ale z uwzględnieniem rejonizacji (tj. województwo klubu macierzystego). 
• W przykładowych terminach widocznych na stronie PZSS widać konkretne daty egzaminów w różnych województwach. 
• Proces składania wniosku i opłaty są realizowane online – m.in. płatności przelewem w systemie Przelewy24. 

Czy patent strzelecki jest dożywotni?

Na razie nie znaleziono jednoznacznej zmiany, która mówiłaby o tym, że patent strzelecki automatycznie wygasa po określonym czasie. Dotychczas był to dokument, który po uzyskaniu pozwalał na uprawianie sportu strzeleckiego (i stanowił podstawę dalszych uprawnień) bez określonej daty ważności. Jednak nowe zmiany w regulaminie wprowadzają katalog przyczyn, dla których patent może zostać cofnięty lub zawieszony – co oznacza, że choć nie wygasa automatycznie, to jego status może ulec zmianie.

Zatem – w sensie formalnym – nadal patent może być „na stałe”, ale posiadacz musi spełniać warunki regulaminu, aby go nie utracić.

Wygaśnięcie patentu strzeleckiego – kiedy może do tego dojść?

Nowy regulamin rozszerzył katalog przyczyn zawieszenia lub cofnięcia patentu strzeleckiego. Są to m.in.:

• stwierdzenie utraty rękojmi osoby fizycznej (np. poważne naruszenie bezpieczeństwa) – regulamin określa szczegóły. 
• uporczywe naruszanie statutów, regulaminów lub uchwał organów PZSS, WZSS lub klubu sportowego. 
• niewykonywanie zobowiązań wobec PZSS, WZSS lub klubu w sposób świadczący o „lekceważącym stosunku” – co budzi kontrowersje ze względu na subiektywność. 
• stosowanie dopingu lub odmowa poddania się testom dopingowym. 
• inne bardziej formalne naruszenia – określone w regulaminie.

Ponadto: zapisy na egzamin dokonane i opłacone przed 1 lipca 2025 zachowują ważność nawet jeśli kandydat mieści się w innej kategorii niż nowa rejonizacja. 

Patent strzelecki – czy musisz odbyć obowiązkowe szkolenie przed egzaminem?

Tak – jednym ze znaczących punktów zmian jest formalizacja programu szkolenia przygotowującego do egzaminu na patent strzelecki. Wśród wymagań pojawiają się:

• określona minimalna liczba godzin zajęć teoretycznych i praktycznych, np. w jednym z opracowań wskazywano program minimum 23h lekcyjne, w tym:
  • 5h na przepisy
  • 1h na bezpieczeństwo
  • 2h na obronę konieczną i stan wyższej konieczności
  • 4h na przepisy ISSF
  • 2h na inne rodzaje współzawodnictwa
  • 3h budowa broni/amunicji
  • 6h zajęcia praktyczne – 2h każda z trzech dyscyplin
  • plus egzamin próbny. 
• osoby prowadzące przygotowanie muszą mieć odpowiednie kwalifikacje (np. sędzia strzelectwa sportowego min. II klasy, instruktor lub trener PZSS). 
• likwidacja (lub ograniczenie) formy e-learningu jako samodzielnego przygotowania – szkolenia muszą mieć część praktyczną i odbywać się w klubie macierzystym.

Zatem – tak, szkolenie wstępne staje się obowiązujące i sformalizowane.

Nowe regulacje a strzelnica – jak przygotować ofertę dla osób zdających na patent strzelecki?

Jeśli prowadzisz strzelnicę lub klub sportowy, oto kilka kroków, które warto podjąć, by dostosować się do nowych przepisów i wspierać kandydatów na patent strzelecki:

• Zaktualizuj program szkolenia – uwzględnij minimalny zakres godzin oraz tematyki przewidzianej w regulaminie (np. przepisy, budowa broni, bezpieczeństwo, konkurencję).
• Zadbaj o kwalifikacje kadry – upewnij się, że instruktorzy/trenerzy prowadzący szkolenie spełniają wymagania PZSS (np. trener PZSS, instruktor PZSS, sędzia II klasy).
• Wskaż jasne zasady dla kandydatów – poinformuj o rejonizacji egzaminu (czyli że egzamin odbywa się w województwie siedziby klubu), opłacie, wniosku online przez portal PZSS, wymaganym badaniu lekarskim.
• Przygotuj logistykę egzaminu – wybierz daty egzaminów we współpracy z WZSS (wojewódzki związek) i wpisz je w kalendarz, zadbaj o odpowiedni tor/strzelnicę zgodną z regulaminem, dokumentację oraz informuj o terminach zapisów, możliwości poprawki itp.
• Pomóż w formalnościach – wsparcie w wypełnieniu wniosku (np. generowanego z portalu PZSS), zebranie dokumentów (członkostwo w klubie min. 1 miesiąc, zaświadczenie lekarskie, potwierdzenie przynależności, dowód osobisty) oraz informowanie o nowych warunkach. 
• Edukacja i komunikacja z kandydatami – przeprowadź briefing lub spotkanie informacyjne, w którym omówisz nowe zasady (od 1 lipca 2025), w tym rejonizację, obowiązkowe szkolenie, katalog przyczyn cofnięcia patentu, itp.
• Monitoruj jakość szkolenia – ponieważ regulacje wprowadzają bardziej szczegółowy i formalny charakter programu szkoleniowego. Strzelnica powinna na bieżąco monitorować przebieg kursów, prowadzić szczegółowe listy obecności uczestników, dokumentować egzaminy próbne oraz sporządzać właściwe protokoły zgodnie z obowiązującymi regulacjami. Takie profesjonalne podejście nie tylko zapewnia zgodność z wymaganiami PZSS, ale także buduje renomę obiektu. Dzięki temu klub może wyróżniać się na rynku hasłem: „Przygotowujemy do patentu strzeleckiego zgodnie z regulaminem PZSS”, co z kolei przyciągnie kandydatów poszukujących rzetelnego i legalnego przygotowania do egzaminu.

Dzięki tym działaniom, strzelnica może być dla kandydatów partnerem w procesie uzyskania patentu strzeleckiego – nie tylko miejscem szkolenia, ale również doradcą w procedurze i wsparciem w spełnieniu nowych wymagań.

Zmiany dotyczące patentu strzeleckiego – podsumowanie

Zmiany wprowadzane przez PZSS od 1 lipca 2025 w zakresie uzyskiwania patentu strzeleckiego mają na celu uporządkowanie procesu, zwiększenie formalizacji i jakości szkoleń oraz wzmocnienie nadzoru nad egzaminami i uprawnieniami. W praktyce oznaczają one m.in. obowiązkowe szkolenia wstępne, rejonizację egzaminów, nowe warunki kadrowe, rozszerzony katalog przyczyn cofnięcia patentu. Dla kandydatów na patent oznacza to konieczność bliższego przyjrzenia się warunkom kursu i egzaminu oraz planowania zgodnie z wymogami nowego regulaminu. Dla klubów i strzelnic – to czas adaptacji i stworzenia transparentnych i profesjonalnych procedur, które będą zgodne z regulaminem PZSS i korzystne dla przyszłych strzelców.